شهرستان بجستان نیز با وجود محوطه ها و آثار باستانی متعدد از قدمت بالایی برخوردار است. احتمالاً قدمت بجستان به دوره هخامنشی می رسد. این شهر در گذشته به عنوان بوزستان، بزستان، بژستان نیز نامیده شده و به اعتقاد برخی از مورخین توسط سام نریمان قهرمان افسانه ای ایران ساخته شده است. همچنین معتقدند نام بجستان یا بغستان ( سرزمین ایزد ) خود گویای وجود این است که این آبادی از دوران قبل از زرتشت و یا دست کم وابستگی آن به آیین های قبل از زردتشت است. گویا یاقوت حموی نخستین جغرافیا نویس مسلمانی است که آن را اسم برده است. بجستان در دوران تیموریان از اهمیت زیادی برخوردار بوده است و اعتبار آنجا آنقدر بوده که حاکمان و بزرگان معاصر تیمور قادر بوده اند تیمور را از خرابی آن شهر بازدارند. از حیث تجارت و داد و ستد بجستان در دوران قاجاریه از اهمیت و رونق بالایی برخوردار بوده است. شبکه گسترده راه ها و رباط های متعدد از جمله فخرآباد، قاسم آباد، زین آباد و ... از دلایل رونق و داد و ستد در این ناحیه است. نظر به اهمیت آثار تاریخی منطقه، پرونده ثبت جهانی صومعه مزار به عنوان یکی از آثار شاخص دستکند کشور، جهت ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو تهیه شده است.
موقعیت طبیعی گناباد :شهرستان گناباد از نظر موقعیت جغرافیای و طبیعی با وسعت 5767/79 کیلومترمربع (5 درصد مساحت استان) در جنوب استان خراسان رضوی با طول جغرافیایی 58 درجه و 41 دقیقه و عرض جغرافیایی 34 درجه و 21دقیقه واقع و ارتفاع متوسط آن از سطح دریا 1105 متر می باشد. این شهرستان از موقعیت مواصلاتی خوبی برخوردار است. زیرا راه های مواصلاتی مشهد به زابل و زاهدان (شرق ایران)، مشهد به کرمان و بندر عباس (جنوب ایران) و مشهد به یزد و اصفهان (مرکز ایران) از آن می گذرد.
این شهر از شمال با شهرهای تربت حیدریه و کاشمر، از شرق با تربت حیدریه و خواف، از جنوب با قاین و فردوس و از غرب با فردوس و طبس همجواری می کند. شهر گناباد از نظر مکانی در دشت وسیع با شیب ملایم به سوی شمال گسترده شده ست و در گذشته آب مصرفی و کشاورزی مردم بوسیله قنات تامین می شده که گسترش شهر نیز در مسیر قنات ها بوده است.
گناباد از نظر طبیعی منطقه کویری و کوهستانی است و تنها رودخانه قابل ذکر آن، کال شور نام دارد که دارای آبی غیر قابل شرب است.